इलाम (गुफा पाताल), चैत २७ । नयाँ वर्षको पूर्वसन्ध्यामा अधिकांश नेपाली घुम्न जाने योजनामा हुन्छन् ।
एसइइ सकिएर विद्यार्थीहरु पनि फुर्सदिला भएका छन् । बुवाआमासँगै घुम्न जाने योजनामा रहेका विद्यार्थी र छुट्टी मनाउन नयाँ गन्तव्यको खोजीमा रहेका नेपालीका लागि इलामको सीमावर्ती गाउँ गुफा पाताल उपयुक्त हुन सक्छ ।
इलामको सूर्योदय नगरपालिका वडा नम्बर ४ मा रहेको गुफा पातालमा पाँचवटा होमस्टे रहेका छन् ।
गुफा पातालको सीमामै भारतीय गाउँ छब्बिसे पर्छ । भारतको मिरिक नजिकै रहेकाले त्यहाँ पुग्ने अधिकांश पर्यटक गुफा पाताल आउने गरेका छन् ।
दार्जिलिङ, मिरिक घुम्न आउने पर्यटकहरु एक दिनका लागि भए पनि गुफा पाताल पुग्ने गरेका छन् । गुफा पातालको छेवैमा मेची नदीको उद्गमस्थल पनि देख्न सकिन्छ ।
त्यस्तै, यहाँबाट कञ्चनजंघा हिमाल, सूर्योदय तथा सूर्यास्त, विभिन्न जीवजन्तु, वनस्पति र पहाडी सुन्दरताको दृश्यावलोकन गर्न सकिने भएकै कारण पर्यटकहरुको लागि आकर्षक हुन थालेको स्थानीय माउन्ट भ्यु होमस्टेका सञ्चालक रविन प्रधानले जानकारी दिए ।
गुफा पातालबाट राति तथा बिहान, दिउँसो मौसम खुलेको बेला मिरिक, दार्जिलिङ, खर्साङ, इलाम तथा झापालाई देख्न पाउँदा रोमाञ्चक अनुभव हुन्छ ।
गुफा पातालको समथर डाँडोमा बसेर चिसो हावा र हुस्सुसँगै लुकामारी खेल्दै रमाइलो गर्ने भारतीय समूहको घुइँचो नै हुने गरेको छ ।
सरकारको उपेक्षा
सूर्योदय ४ मै श्रीअन्तु पनि पर्ने भएकाले सरकारी बजेटबाट गुफा पाताल निक्कै टाढा छ । २०६१ सालमै समिति दर्ता गरेर सामुहिक रुपमा जग्गा किनेर संरक्षण गरिए पनि राज्यबाट गुफा पाताल उपेक्षित छ ।
गुफा पाताल पर्यटन क्षेत्र समितिकी अध्यक्ष मीरा श्रेष्ठ थुलुङले यो आर्थिक वर्षमा प्रदेश सरकारबाट ६० लाख रुपैयाँ विनियोजन भए पनि अन्तिममा कार्यान्वयनमा आउन नसकेको गुनासो पोखिन् ।
वडा अध्यक्ष, नगरप्रमुख, प्रदेश सरकार र संघीय सरकारसँग गुफा पातालको सम्बर्द्धन तथा विकासका लागि बजेट विनियोजन गर्न अध्यक्ष थुलुङले अपेक्षा गरेको बताइन् ।
गुफा पातालमा होमस्टे सञ्चालन गर्ने सबै स्थानीयको स्वर एउटै छ, ‘यो ठाउँलाई सरकारले हेरेन ।’
स्थानीय बुद्धिलाल तामाङले दान दिएको एक रोपनी जग्गामा स्थानीयले रकम संकलन गरेर सात रोपनी बनाएर हाल घेराबारा गर्दै भ्यु टावर बनाएका छन् । तर, भ्यु टावर पनि अपूर्ण रहेको स्थानीय होमस्टे सञ्चालक मदन गुरुङले बताए ।
सबैभन्दा आवश्यक त छिरुवाबाट गुफा पातालसम्म पुग्ने सडक जीर्ण छ । छिरुवाबाट ६ किलोमिटरको उकालोमा रहेको गुफा पातालसम्म पुग्न पक्की सडक बनिए श्रीअन्तुभन्दा उत्कृष्ट र सुन्दर गन्तव्य हुने नेपाल एसोसिएसन अफ ट्राभल्स एन्ड टुर्सका कोसी महासचिव नविन खरेलले बताए ।
भारतीय पर्यटकका लागि उत्तम गन्तव्य भए पनि नेपाली पर्यटक भने सडकका कारण आउन नसकिरहेको थुलुङले जानकारी दिइन् ।
तीन वर्षदेखि होमस्टे सञ्चालन गर्दैै आएका प्रधानका अनुसार नेपालपट्टि कच्ची बाटोका कारण आन्तरिक पर्यटक आउन सकेका छैनन् ।
नेपालतर्फबाट सुविधायुक्त सडक नभएकै कारण आन्तरिक पर्यटक भित्र्याउन नसकिएको स्थनीय होमस्टे सञ्चालक शान्ति शेर्पाले बताइन् ।
भारतीय पर्यटकहरुका लागि आकर्षणको रुपमा रहेको सीमावर्ती पहाडी गाउँ गुफा पातालमा ग्रामीण पर्यटनको प्रबर्द्धन र सामुदायिक होमस्टेका लागि पूर्वतयारी शिक्षा कार्यक्रम पनि हालै सम्पन्न भएको छ ।
गुफा पातालमा नेपाली पर्यटकका लागि गन्तव्य बनाउने उद्देश्यले दुई दिने शिक्षा कार्यक्रम राखिएको हो ।
गुफा पाताल पुग्न झापाको चारआलीबाट फिक्कलसम्म ४५ किलोमिटर र फिक्कलबाट श्रीअन्तु जाने सडक छिरुवासम्म ५ किलोमिटर यात्रा तय गर्नुपर्छ । छिरुवाबाट भने कच्ची सडक ६ किलोमिटर दूरी पार गरेपछि गुफा पाताल पुगिन्छ ।
६ किलोमिटर सो कच्ची सडकबाट बर्खामा भने जान सकिँदैन । अन्य महिना पनि फोर ह्विलर साधन र दुई चक्के सवारी मात्र जान सक्छ ।
